İdrar kaçırma sorunu oldukça yaygın olarak görülebilen, tedavisi basit ancak kişiyi ciddi derecede etkileyen genel bir problemdir. Günümüzde neredeyse her 5 kadından 1’inde görülmektedir. İdrar kaçırma sorunu ilerleyen yaşa bağlı olarak kişide ortaya çıkan; özel, iş ve sosyal ilişkilerini de etkileyebilecek düzeyde yaşanabilen ciddi bir rahatsızlıktır. Buna rağmen çoğu hasta dile getirmekten çekindiği için, doktora başvurmayı reddederler. Bu nedenle oldukça basit tedavi yöntemleri ile çözülebilecek sorunlar, tedavinin ertelenmesiyle ilerleyerek ciddi boyutlara ulaşabilmektedir.
İdrar kaçırma sorunları nedenlerine bağlı olarak çeşitlere ayrılır. Bu nedenle uygulanacak tedavi kişiye göre değişkenlik göstermektedir. İdrar kaçırma tipine ve düzeyine göre uygulanan birçok tedavi yönteminin dışında, doktorunuzun önerisi doğrultusunda evde kolaylıkla yapabileceğiniz egzersiz ve mesane eğitimi sayesinde de önleyebilirsiniz.
İdrar kaçırma problemleri özellikle de çok zor doğum yapmış, daha önce cerrahi operasyonlar geçirmiş, menopoz döneminde omurilik problemleri olan neredeyse her kadında görülebilmektedir. Özellikle idrar kaçırma tiplerinin arasında yer alan ani refleksler sonucunda ortay çıkan, stres tipi inkontinans görülmektedir. Gülme, öksürme, ayağa kalkma, egzersiz yapma, hapşırma gibi eylemler sonucunda idrar kaçırma görülebilir. Bu idrar kaçırma sorunu basit egzersizlerle önlenebilmektedir. İdrar tutmayı sağlayan 10 faktör aşağıdaki gibidir:
Kişide idrar kaçırma sorunları bu egzersiz sayesinde herhangi bir cerrahi bir müdahaleye gerek kalmadan önlenebilmektedir. Kegel egzersizin temeli, çalışması gereken kasların harekete geçirilmesini dayanmaktadır. İdrarınızı yaparken rahim kaslarınızı sıkıp birkaç saniye bekledikten sonra tekrar bırakarak devam edin. Bu sıkma eylemini, idrarınızı tamamen boşaltana kadar yapmalısınız. Ayrıca gün içerisinde aklınıza geldiğinde de bu egzersizi yapabilirsiniz. Bu sayede kaslarınızı çalıştırarak aktif hale getirmiş olacaksınız. Günlük olarak 10 ya da 20 tekrar ile kaslarınızı çalıştırabilirsiniz. Egzersiz sırasında pelvis kaslarınızı sıkarken, bacak ve karın kaslarınızı sıkmamaya dikkat edin. Düzenli egzersiz sonucunda pelvis kasları güçlenerek, istemsiz idrar kaçırma durumları ortadan kalkacaktır.
İdrar kaçırma sorunu ileri yaşa bağlı olarak ortaya çıkabilirken, yaşam tarzının bir etkisi olarak da yaşanabilmektedir. Özellikle aşırı kilo durumu, sigara ve alkol kullanımı, düzensiz beslenme ve kafeinli içecekler sağlık sorunlarına ve idrar kaçırma problemine neden olabilir. Beslenme alışkanlıkların sonucunda ortaya çıkan kabızlık sorunu beraberinde idrar kaçırma problemini de getirir. Hayat tarzınızda yapabileceğiniz ufak değişiklikler, bu sorunu azaltabilir. Ayrıca gece uyumadan su içilmemesi, sıvı alımının düzenli olarak düzenli saatlerde alınması, mesanenin eğitilmesi adına oldukça faydalıdır.
Belirli aralıklarla idrar yapmak, mesane eğitimi için önemlidir. Günlük olarak belirlediğiniz saatlerde tuvalet ihtiyacınız gidermek, aniden gelen idrar hissini engellemektedir. Düzenin ve kontrolün sizin elinizde olduğunu mesanenizi eğiterek kazanabilirsiniz. Böylece idrar kaçırma sorunlarınız gideremezseniz bile hafifletebilirsiniz.
Bu yöntem ile pelvik taban kaslarınızın doğru bir şekilde çalışabilmesi için bilgisayar teknolojisinden yardım alınarak yapılır. Vajina ya da makata bir cihaz yerleştirilir. Bu cihaz sayesinde kasılma sırasındaki sinyaller monitöre aktarılarak değerlendirilir. Bu bilgiler doğrultusunda hastanın hangi kaslarının çalıştırması gerektiği ve daha rahat çalıştırabilmesi sağlanır.
Vajinaya bir cihaz yerleştirilir. Bu cihaz aracılığıyla pelvis kaslarını elektrik akımı verilir. Bu sayede kasların uyarılmasına ve harekete geçerek güçlenmesi sağlanır. Bu yöntemin elektrik aracılığıyla uygulanabilir olması hastayı ürkütse de, kesinlikle işlem sırasında ağrı hissi yaşamaz ve oldukça pratik bir şekilde uygulanan tedavi yöntemidir.
Mesane felçlerinde uygulanan ve idrar torbasını belirli aralıklarla bir tüp yardımıyla boşaltma işlemini gerçekleştiren yöntemdir. İdrar torbasını tam boşaltamayan ve kronik enfeksiyon riskiyle karşı karşıya kalan hastalar için uygulanmaktadır.
İdrar kaçırma tedavileri bazı ilaçlarla sağlanmaktadır. Kullanılan ilaçlar mesane kaslarının gevşetilmesine adına bir müdahaledir. Mesanedeki kasılmalar engellenir ve mesanenin potansiyel işlevi bu şekilde arttırılmış olur. Bu tedavi sayesinde acil tuvalete yetişme hissi ve tuvalete yetişememe sorunları engellenmektedir.
Eğer hasta hiçbir tedaviye olumlu yanıt veremediyse, cerrahi yöntemlere başvurulur. Bu yöntem oldukça etkili ve başarılı bir tedavi seçeneğidir. Tedavinin başarısı kişiye göre değişkenlik gösterse de, %70 ile % 98 arasında kalıcı çözüm yolları sunmaktadır.
İdrar kaçırma ameliyatları ya karın açılarak ya da vajinal yoldan yapılmaktadır. Ameliyat esnasında idrar torbasının boynuna ve idrar borusuna destek sağlama amacıyla işlem uygulanır. Organların olması gereken yerlerine yerleştirilmesi yapılır. Kimi zaman idrar borusu sfinkterine baskı yapacak ilave bir dokuya ihtiyaç duyulabilir.
İdrar kaçırma sorunları için uygulanan cerrahi müdahaleler sonucunda başarılı olamayan hastaların üretra yani idrar borusu çevresine enjeksiyon tedavisi uygulanır. Bu yöntem idrar borusunun çevresine uygulanan, lokal anestezi ile birlikte üretranın şişirilmesi ve kapalı kalmasını sağlayan bazı maddelerin enjekte edilmesiyle yapılmaktadır. Bu maddeler; kollagen, polytef ya da makroplasti adını alan çeşitli protein ya da kimyasal yapıdan oluşan maddelerden oluşmaktadır. Tedavinin birkaç defa uygulanması gerekir. Bu sayede tedavinin başarısı %70 oranında görülmektedir.
Botoks enjeksiyonları idrar kaçırma tedavilerinde kullanılmaya başlanan yeni bir yöntemdir. Bu yöntem ile mesane kaslarına botolinum toksini enjekte edilir. Bu sayede mesanenin kasılan kaslarında geçici gevşeme elde edilir ve idrar kaçırma sorunlarının tedavi edilmesi hedeflenir. Fakat yeni bir yöntem olduğu için henüz yaygın olarak kullanılmamaktadır.