Çikolata Kisti Nedir?

Rahim iç tabakası her ay adet döngüsü ile kalınlaşır.Kalınlaşan bu tabaka, gebeliğin oluşmama durumunda belirli süre aralıkları ile vücuttan atılır. Ancak rahim iç tabakası rahim iç yüzeyi haricinde farklı bir alana yerleştiğinde alışkanlıklarını sürdürmeye devam eder ve adet döngüsüyle beraber kalınlaşır. Bu doku yine adet döngüsü ile kanayarak vücuttan atılmaya çalışılır.
Endometriozis sorunun yerleştiği alanlar vajinayla dış ortama açılan rahmin tersine kapalı yapılardır. Kanamanın vücut dışına atılma şansı yoktur. Endometriozis de genellikle bu kapalı sistemler içerisinde karın boşluğuna ya da yumurtalık dokusuna yerleşir.

Her adet döngüsünde yaşanan bu kanama durumunun, vücut tarafından düzenlenmesi ve kanamanın yok edilmesi, ilgili alandı ciddi sorunlara yol açabilir. Bu sorunlar iltihap ve yapışıklıklardır. Yapışıklıklar ne kadar ciddi ise kadının belirtileri de o kadar şiddetli yaşanır. Ancak unutulmaması gereken, bahsettiğimiz ‘’iç kanaması durumunun’’ ciddi boyutlarda olmadığıdır. Bu sebeple endişelenmeye gerek yoktur. Adet kanaması ile vücut dışına çıkan kan genellikle oldukça az miktardır. Hayati tehlike teşkil etmez.

Çikolata kisti için kimler risk grubundadır?

• Endometriozis yani çikolata kisti, üreme çağında olan her kadında görülebilecek bir sorundur. Genç kızlarda ya da evli kadınlarda da meydana gelebilir. Kimi zaman hiçbir belirti vermeyen çikolata kistleri, jinekolojik muayene sırasında tesadüfen fark edilebilir. Ancak en yaygın olarak: gebe kalmada güçlük çeken, kronik pelvik ağrılar yaşayan, yumurtalık kisti koyulan kadınlarda yapılan araştırma sebebiyle tespit edilir.
• Çikolata kistine tam olarak neyin sebep olduğu açıklanamamıştır. Ancak üzerinde durulan en büyük görüş, genetik etkenlerdir. Kan bağı olan kişilerde endometriozis yani çikolata kisti olan kadınlarda, bu sorunun görülme riski 8 kat fazla olmaktadır.

Çikolata kisti neden olur?

• Rahim iç tabakası, rahim iç yüzeyinde bulunması gereken bir tabakadır. Ancak çikolata kisti, endımetriozis durumunda bu tabakanın rahim dışında bir yere neden yerleştiği açıklanabilen bir durum değildir. Fakat buna sebep olan durumlar için çeşitli teoriler ortaya atılmıştır.
• Bunlardan biri; bir organın çeşitli hücrelerinin (örnek karın iç zarı) rahim iç tabakası hücrelerine dönüşmesi ve tıpkı bu doku gibi işlev göstermeye başlaması ya da rahim iç tabasının bir şekilde farklı alanlara taşınması, düşüncesidir.
• İkinci düşünce ise; adet kanaması sırasında kanın rahim iç tabakasıyla beraber Fallop tüplerinden karın içine ulaşması, düşüncesidir.
• Endometriozis, genellikle yumurtalıklarda ve karın iç zarında tespit edilir. Ancak vücudun herhangi bir organında görülebilen bir hastalıktır.

Çikolata kistinin belirtileri nelerdir?

• Endometriozis sorunundan mustarip olan kadınlarda en yaygın olarak görülen şikayetlerden biri, adet sürecinde, cinsel ilişki sırasında ya da herhangi bir zamanda meydana gelen alt karın ve kasık ağrısı olmaktadır. Kimi zaman bu ağrı yalnızca bel ağrısı ya da sırt ağrısı şeklinde de algılanabilir. Cinsel ilişkide sırasında duyulan ağrı özellikle derin duyulur.
• Endometriozisin yol açtığı belirtilerin ne derece hissedileceği ve neler olacağı, hastalığın nerede olduğuna bağlıdır. Bunun dışında hastalığın ne kadar yayıldığı da bu konuda belirleyici bir özelliktir.
• Endometriyozis, hiçbir belirti de vermeyebilir. Şikayeti olmayan ve rutin jinekolojik muayenesini yaptıran bir kadından tesadüfen saptanabilir.
• Endometriyozisin kadında çeşitli şikayetlere sebep olma sebebi, dokunun yer aldığı bölgede her ay adet kanaması gibi bir kanama alışkanlığı göstermesidir.
• Ayrıca yol açtığı şikayetler, kanamanın alanda sebep olduğu iltihabi reaksiyona , bunun dışında kanamanın kalıntılarının sebep olduğu yapışıklıklara ve her ay gelişen kanamanın artıklarının toplanıp birikmesine ve kitle oluşumuna yol açması ile alakalıdır. Bu kitleler, çikolata kistini oluşturur.

Yapışıklıkların yol açtığı sorunlar:

• tüplerin yapışıklıklar sebebiyle tıkanması,
• meydana gelen yapışıklıkların Fallop tüpünün saçaklarının fonksiyonunu bozması ve yumurtlama sırasında salınan yumurta hücresinin bu yapışıklıklar arasından Fallop tüpü içine geçememesi sebebiyle kısırlık,
• cinsel ilişkide ağrı,
• kronik pelvik ağrı gibi sorunlara yol açar.

Çikolata kisti

• Biriken kan kalıntıları, zaman içerisinde kırmızı renkten kahverengiye döner. Bu durumun görüntüsü çikolatayı andırdığı için hastalığın adı çikolata kistidir. Endometrioma, yani çikolata kisti yumurtalık dokusu içinde bu eski kanın toplanmasıyla meydana gelir.
• Çeşitli durumlarda endometriozis kısırlık sorunlarına yol açabilir. Bu sebeple de laparoskopik incelemeye alınan kadınlarda hafif şiddette ya da ciddi şiddetlerde tespit edilebilir.
• Çeşitli vakalarda kronik pelvik ağrı, cinsel ilişki sırasında ciddi ağrılara ya da tedavi ile düzelmeyen adet sancılarına yol açabilir. Bu sorunlar sebebiyle doktora başvuran kadınlarda çikolata kisti tespit edilebilir.
• Bunun dışında yumurtalık kisti sebebiyle operasyona alınan kadınlarda operasyon sırasında çikolata kistleri tespit edilebilir. Bu da endometriozis tanısının konmasına yol açar.

Çikolata kisti tanısı nasıl konur?

• Bahsettiğimiz belirtilerin birinin ya da birkaçının kadının mevcut olması endometriozis sorunun araştırılması için yeterli sebeplerdir.
• Endometriozisin kesin olarak teşhisi ise cerrahi işlemle alınan örnek şüpheli dokuların patolojik olarak araştırılması ile konur.
• Bunun dışında vajinal ultrasonografi de çikolata kistlerinin teşhisi için %90’dan fazla doğruluk verir.

Çikolata kistinin tedavisi nasıldır?

• Endometriozise kaynaklı meydana gelmiş karın içi yapışıklıkların ve çikolata kistlerinin tedavisi cerrahi operasyonlarla yapılır.
  Operasyon için ilk olarak laparoskopi yöntemine başvurulur. Bunun ötesinde, şiddetli karın içi yapışıklıkları durumunda doktor laparotomi tercih edebilir.
• Çikolata kistlerinin tedavisindeki temel prensip, kistin içinin boşaltılması ve kist cidarının alınması olmaktadır. Özellikle laparoskopi sırasında kist cidarının tamamen alınması güç olabilir. Nüks riski artabilir.
• Çeşitli vakalarda kistin sağlıklı yumurtalık dokusundan ayrılması oldukça zor olabilir. Bu sebeple de yumurtalığın tamamının alınması gerekebilir.
• Çocuk istemeyen bir kadında şiddetli nükslere yaşanan çikolata kisti sorunlarında rahmin alınması gerekebilir.