Yumurtalık Kisti Teşhisi

1 ) Yumurtalık kisti hakkında

Over kistleri kadınlara ait olan bir hastalıktır. Over kistleri hemen hemen her yaştan bayanların problemi olabilmektedir. Bazı durumlarda kişiler, yumurtalık kistlerinin farkına bile varmamaktadırlar. 20 ile 44 yaş aralığında rastlanan kistlerin büyük bir geneli iyi huyludur. Bu kistler daha çok ultrason ile rahat bir şekilde tespit edilebilir. Kistler toplum arasında kısırlığın sebebi olarak bilinse de, aslında kistler kısırlığın sebebi değildir. Unutulmaması gereken bir diğer konu ise, kist ile hamilelik meydana gelebileceği gibi, hamilelikte de çeşitli kistler meydana gelmektedir.

2 ) Yumurtalık kistlerinin sebepleri nelerdir?

Bilinen en önemli sebebi, hormonal düzensizlikten kaynaklanmasıdır. Hormonlar ile alakalı olarak foliküllerin çatlayamaması veya büyümeye devam etmesinin yanı sıra geçirilmiş olan over enfeksiyonları ve fazlası ile radyasyona maruz kalmak da over kistine neden olan başlıca nedenlerdir.

3 ) Yumurtalık kistleri nasıl teşhis edilir?

Over kistleri, daha çok düzenli yapılan muayeneler sırasında veya başka bir nedenden dolayı yapılan jinekolojik muayene ve jinekolojik ultrasonografiler neticesinde teşhis edilirler.

4 ) Yumurtalık kistlerinin iyi veya kötü huylu oldukları nasıl teşhis edilir?

Kistlerin iyi huylu olup olmadığının teşhis edilmesinde ise,

•  Hastanın yaşı, (ileri yaşlarda veya menopoz sonrası kötü)
•  Kitlenin büyüklüğü ve şekli, (büyük ve düzensiz görünümde ise kötü)
•  Basit kist ya da solid (içi katı) yapıda oluşu, (komplike kist ise kötü, basit kist ise iyi)
•  Etrafa yapışık olup olmadığı (yapışık ise kötü)
•  Hassasiyet olup olmadığı önemlidir.

Pelvik ultrasonografide saf kist gibi görünen ve 5 veya 6 cm’den küçük çapta olan kistlerin iyi huylu (selim) ve fonksiyonel kist olma ihtimali fazladır.

Ultrason muayenesi sırasında, içinde papillomatöz (karnıbaharımsı) çıkıntıları bulunan, solid yapılı, 5 veya 6 cm’den büyük, batında asit (sıvı birikimi) yapan, etrafında ki dokulara yapışık (immobil), böbreklerde “üreter” olarak ifade edilen idrar kanalına baskı uygulayarak genişlemelere (hidronefroz) neden olan kistlerin de kötü olma ihtimali fazladır.
Aynı zamanda menopoz döneminin ardından (postmenopozal dönemde) meydana gelen kistler de habis olma potansiyeline sahiptir.

5 ) Yumurtalık kistlerinin belirtileri

Genellikle rutin taramada dikkat çekerler. Kadında adet düzensizliği, karında şişkinlik, karın ağrısı, idrar yolu problemleri ve sindirim sistemi ile alakalı yakınmalar meydana getirebilirler. Bu problemler, birçok hastalık için ortak olduğundan dolayı, insanlar bunu pek ciddiye almazlar. Çok az da olsa, oluşan kistlerin patlaması ile şiddetli ağrı meydana gelebilir. Kistlerin mesaneye baskı uygulaması ile çok fazla idrara çıkma, bağırsaklara baskı yapması ile kabızlık, bazen iştahsızlık, kilo kaybı, hafif bulantı gibi yakınmalar görülebilmektedir. Bunların yanı sıra, ilişki esnasında ağrı, karında ve kasıkta dolgunluk, karında ele gelen kitle hissi de görülebilmektedir. Bütün belirti ve bulgular kistin özelliğine ve büyüklüğüne göre değişiklik göstermektedir.

6 ) Yumurtalık kistlerinin ayırıcı tanısı nasıl yapılır?

Yumurtalıklarda kistlerle karşılaşma durumu söz konusu olduğu zaman, hastanın yaşı, kistin çapı ( büyüklüğü ) ve ultrason aracılığı ile görülen iç yapısı, tek mi yoksa çift taraflı mı olduğu gibi değişkenliklere göre, bazı durumlarda çok daha geri planda, bazı durumlarda ise daha ön planda yumurtalık kanseri de doktorun ayırıcı tanısında yer almaktadır.

7 ) Patoloji sonucu

Hastaya yapılan ameliyat sonucunda çıkarılan kist (veya yumurtalık) patolojik incelemeye gönderilir ve kistin türü, iyi veya kötü huylu olup olmadığı ile alakalı kesin teşhis, sadece patoloji neticesinde çıkan sonuca göre belirlenir.

8 ) Hangi kistler ameliyat gerektirir?

• 8-10 cm’den büyük kistler
• Menopoz döneminde ve çocuklarda (adet görmeye başlamadan önce) saptanan kistler
• Ultrasonografide dermoid kist, endometrioma veya kötü huylu (malign) kist görüntüsü varsa
• Ultrasonografide kist içerisinde papiller çıkıntılar varsa
• Hastada asit veya başka kanser şüphesi yaratabilecek bulgu varsa
• Solid adneksial kitleler
• Tümör markerlarında (CA-125 v.b) yükselme saptanan hastalar
• Kistin takip edilmesine rağmen küçülmemesi veya büyümesi
• Şiddetli ağrı, rüptür (yırtılma), torsiyon (burkulma), karın içerisine kanama olması