Rahim Ağzı Kanseri Riskleri ve Nedenleri

Hemen hemen tüm serviks kanserlerinin sebebi, kısa adıyla HPV (insan papilloma virüsü) isimli bir virüstür. Bu virüs cinsel ilişki yoluyla bulaşır. Hatta tam bir birleşme gerçekleşmese dahi, genital bölgelerin birbirine temasıyla dahi bulaşabilmesi mümkündür. Sadece bir cinsel temasla dahi bu virüse yakalanılabilir. Vücudun bağışıklık sistemi bu virüsü iptal edebilir. Ancak bu gerçekleşmez ise, virüs normal hücrelerin içine yerleşir ve bu hücrelerin anormal gelişmesine sebep olur.

HPV enfeksiyonu:

Insan papilloma virüsü (HPV) servikal kanserin temel sebeplerinden biridir. HPV’nin bir çok çeşitli tipi mevcuttur. Çeşitli HPV tipleri genital siğillere yol açar ve kimi zaman genital siğil virüsü olarak isimlendirilir.  Bazı başka HPV virüsü çeşitleri ise servikal kanser bakımından oldukça yüksek risk gurubu içerisindedir. HPV, cinsel ilişki ile birlikte bir bireyden diğerine bulaşabilmektedir.

Servikal kanserinden mustarip olan kadınlar daha öncesinde HPV enfeksiyonuna maruz kalmıştır. Yüksek risk içeren HPV çeşitleri, zaman içerisinde kansere dönüşmesi daha muhtemel olan ve serviksi kaplayan hücrelerde değişiklik meydana gelmesine sebep olurlar. Fakat bu virüslerle enfekte olmuş kadınların genelinde servikal kanser oluşmaz. Bu sebeple başka etkenler de önem teşkil eder.

Diğer risk faktörleri:

Sigara içen kadınların sigara içmeyen kişilere nazaran servikal kansere maruz kalmaları daha muhtemeldir. Doğum kontrol hapları servikal kanser için risk faktörüdür. Bunun sebebi kesin olarak bilinememektedir. Bunun dışında, çok fazla doğum yapmış kadınlar ve bağışıklık sistemi güçlü olmayan kadınların da servikal kansere yakalanması daha muhtemeldir.

Rahim ağzı (serviks) kanseri taraması:

Rahim ağzı kanseri ortaya çıkmadan önce engellenebileceğinden, servikal tarama oldukça önem teşkil eder. Prekanseröz hücrelerinde oluşan  değişiklikler kanser oluşmadan önce fark edilebildiğinde, rahim ağzı kanseri engellenebilir bir kaç kanser türünden biri olmaktadır.

Tarama testi serviks yüzeyindeki hücrelerden az miktarda örnek alacak doktor ya da hemşireye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kişiler bu teknik, vajina içine spekülüm ismi verilen bir aleti yerleştirip,  ardından küçük bir fırça ile serviksi kazımak koşuluyla yapılır. Fırça ve hücreler sıvı dolu küçük bir kaba konulur ve laboratuvara yollanır.

Tarama testi sonuçları:

Test, prekanseröz değişiklikleri fark eder. Şayet normal olmayan neticelere ulaşılmış ise, bu servikal kansere yakalanacağınız manasına gelmez.

Rahim ağzı (serviks) kanseri belirtileri

Servikal kanserin en yaygın belirtisi adet görme dönemi dışında vajinal kanamalardır.

•  Adet periyotları arasında
•  Cinsel ilişki esnasında ya da sonrasında
•  Menapoz yaşıyorsanız herhangi bir zamanda

Bunun yanı sıra, kimi kadınlar aşağıda belirtilmiş olan durumlaradan da şikayetçi olabilir.

•  Kötü kokulu vajinal akıntı
•  Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık ya da ağrı

Uzmanlar ağrının cinsel disparoni (ağrılı cinsel ilişki) ile ilişkili olduğunu sanabilirler. Bu belirtilere yol açan diğer bir çok durum mevcut olabilir. Bunların büyük bir geneli servikal kansere göre çok daha yaygın şekilde ortaya çıkar. Fakat şayet bu belirtilerden herhangi biri mevcut ise derhal doktora başvurmak gerekir. Büyük bir ihtimallere kanser yoktur, fakat şayet kanser mevcut ise ne kadar çabuk tedavi gerçekleşirse, iyileşme olasılığı o kadar muhtemeldir ve bu durumda çoğunlukla daha az tedaviye gereksinim duyulur. Prekanseröz hücre değişiklikleri çoğunlukla herhangi bir belirti vermezler. Bu sebeple düzenli olarak smear testi yaptırmak oldukça önem teşkil eder.

Rahim ağzı (serviks) kanseri çeşitleri

İki ana rahim ağzı kanseri türü mevcuttur. Bunlar;

•   Yassı (skuamöz) hücreli kanser
•   Adenokarsinoma

Bu kanser çeşitleri, kanserli olan hücre tipinin ismiyle anılmaktadırlar. Yassı (skuamöz) hücreler serviksin dış yüzeyini (ektoserviks) kaplayan düz, cilt tipi hücrelerdir. Yassı (skuamöz) hücreli kanser servikal kanserin en sık karşılaşılan tipidir.

Adenomatoz hücreler mukus üretimiyle görevli bez hücreleridir. Serviks; serviksten rahime dek uzanan pasaj içine dağılmış olan bu bez hücrelerine sahiptir (endoservikal kanal).

Adenokarsinoma ise bu bez hücrelerinin kanseridir. Yassı (skuamöz) hücreli kansere nazaran biraz daha ender bir şekilde kendini gösterir, fakat son zamanlarda daha yaygın olarak ortaya çıkmaya başlamıştır.  1/10 ve 1/20 arasında servikal kanser durumu adenokarsinomadır ve serviksin yassı hücreli kanseri ile aynı şekilde tedavi edilmektedir.

Diğer nadir kanser türleri

Servikste oldukça az görülen diğer kanser türleri de ortaya çıkabilir. Misalen, lenfotik sistemle ilgili bir kanser tipi olan lenfoma gibi.

Bir rahim ağzı (serviks) kanseri uzmanına ne zaman gidilmelidir?

Pratisyen hekimin hastanın daha basit bir soruna mı, yoksa şüpheli bir kansere mi sahip olduğuna karar vermesi oldukça zor ve komplikedir. Pratisyen doktorların hangi kişilerin derhal bir uzmana gitmesi gerektiğine karar vermesine yardımcı olacak kılavuzlar mevcuttur.

Doktor, ilk olarak ne yapmalıdır?

Adet döngüsünde meydana gelen değişiklikler, cinsel ilişki ardından yaşanan kanama, menapoz kanamaları ya da vajinada anormal akıntı gibi problemler mevcut ise, uzmanın kişiyi dahili olarak muayene etmesi lazımdır.Uzman doktor, vajinadan tam bir dahili muayene gerçekleştirmelidir. Doktor, spekülüm aracılığı ile serviksi düzgün bir şekilde gözlemleyebilir.

Derhal doktora gidilmesi gereken durumlar nedir?

Serviksin muhtemel kanseri için daha hızlı hareket edilmesi gereken bulgular şu şekildedir;

•  Doktor, vajinal muayene esnasında göreceği herhangi bir serviks kanseri işareti
•  Hormon replasman tedavisi (HRT) almayan kadınlarda menapoz ardından şiddetli kanama
•  HRT ‘nin kesilmesinin ardından 6 hafta boyunca sürekli ya da açıklanamayan kanama
•  Cinsel ilişki ardından ya da adet periyotları arasında belirli bir sebep olmaksızın devamlı kanama

Rahim ağzı (serviks) kanseri hakkında doktora sorulacak sorular nelerdir?

•  Rahim ağzı (serviks) kanserine sahip olup olmadığımı nasıl anlarım?
•  Rahim ağzı (serviks)  kanserine yakalanma olasılığım neye göre daha yüksek ya da az?
•  Sigara içmek rahim ağzı (serviks)  kanserine yakalanma olasılığımı yükseltir mi?
•  Annem, rahim ağzı (serviks) kanserine yakalanmıştı. Bu durum benim de yakalanacağım anlamına mı gelir?
•  Rahim ağzı (serviks) kanseri ihtimalimi düşürmek adına neler yapabilirim?
•  Ne sıklıkla smear testi yaptırmalıyım?
•  Smear testimin neticelerini kimden almalıyım?
•  Bu sonuçları bana açık bir dille açıklayacak mısınız?
•  Daha önce histerektomi (Rahim alma ameliyatı) geçirmiştim. Yine de smear testi yaptırmama gerek var mı?
•  Smear testine alternatif farklı bir seçeneğim var mı?
•  Smear testinde normal olmayan sonuçlar çıktı. Tedavi için ne kadar zaman bekleyeceğim?