Çikolata kistleri çoğunlukla üreme çağındaki kadınlarda meydana gelir. Rahmin iç bölümünde yer alan ve rahmin iç duvarını döşeyen yapıların farklı nedenlerden ötürü yumurtalıklara yerleşmesi ve zaman içinde kanamalara yol açarak kiste dönüşmesi neticesinde meydana gelir. Çikolata kisti adını renginden ve görüntüsünden almaktadır.
Kistin oluşma sebebi tam olarak açıklanamamıştır. Ancak en çok üzerinde durulan konu genetik olmaktadır. Bunun dışında hormon bozuklukları ile de ilgilidir. Hastaların bir kısmında herhangi bir şekilde belirti görülmez. Ancak bazılarında ciddi belirtiler meydana gelebilir.
Endometriozis kişilere göre farklı özellikler sergileyebilir. Hastaların bazılarında şiddetli olarak kronik şekilde pelvik ağrı yaşanabilir. Bunun dışında:
Ancak en yaygın olarak görülen belirtilerin arasında cinsel ilişki sırasında yaşanan ağrı vardır. Yoğun şekilde yaşanan sorunların cinsel ilişki sırasında ortaya çıkan ağrı ve acı duygusu vardır. Cinsel ilişkide bulunurken, özellikle yumurtalıklarda bulunan büyük çaplı kistlerin mevcudiyeti sebebiyle kasık alanlarında ve vajina içerisinde şiddetli şekilde ağrı duyulabilir. Bu sebeple de zaman içerisinde kadınlarda ilişki aşamasında duyulan ağrı sebepli cinsel ilişkiden soğuma meydana gelebilir.
İlişki aşamasında yaşanan ağrıların hafifletilmesi adına kullanılan ilaçlar yeterli etkiyi göstermez. Bu sebeple de mutlaka bir doktora başvurmak gerekir.
Cinsel ilişki aşamasında duyulan ağrıların çeşitli sebepleri olabilir. Rahim ağzı ya da rahim içi yaraları, rahim kuruluğu, rahim darlığı gibi sebepler ilişki sırasında ağrıya yol açabilir.
Adet dönemlerinde genellikle kadınların büyük bir kısmında ağrı yaşanır. Kimi kadında adet kanaması daha yoğun yaşanan bu ağrılar, kimi kadında oldukça hafif geçer. Adet döneminde duyulan ağrının meydana gelmesinin sebepleri arasında:
Endometriozis sorunun en yaygın olarak ortaya çıktığı alan olan yumurtalıklarda gelişen çikolata kisti, kadınların adet döneminin daha sancılı geçmesine yol açabilmektedir
Adet süreçlerinde özellikle ilk günlerinde ortaya çıkan pelvik ağrıları kiste işaret edebilir. Yumurtalıklara ya da karın içi alana yerleşen kistlerin meydana getirdiği kalıntılar, kistin mevcut olduğu alandaki organlarda yapışıklık oluşmasına yol açar. Meydana gelen bu yapışıklıklar organların fonksiyonlarını yerine getirebilme hususunda problem yaşanmasına rol açar. Anatomik yapının bozulmasına sebep olan bu olay neticesinde cinsel ilişkide bulunurken ve adet dönemlerinde şiddetli ağrılara yol açabilir. Adet süreçlerinde yaşanan ağrıların hafifletilmesi için farklı ağrı kesiciler denenebilir. Fakat kistlerin büyük çaplı olması neticesinde kullanılan tıbbi ilaçlar, ağrıların tamamen iyileştirilmesini sağlamaz.
Çikolata kistleri kimi hastalarda herhangi bir belirtiye yol açmazken ,bazı hastalarda şiddetli sorunlara sebep olabilir. Kadınların yaygın olarak yaşadığı sorunlar ise:
Bu sorunların genellikle bir çoğu çikolata kistine sahip olan kadınlarda görülmektedir. Fakat hastaların bazılarında herhangi bir şikayet meydana gelmeyebilir. Var olan kist herhangi bir belirti vermeyebilir. Bu sebeple de jinekolojik muayene aşamasında tesadüfen fark edilebilir. Çikolata kistinin mevcudiyeti durumunda ortaya çıkan en büyük problemlerin başında çocuk sahibi olmakta güçlük çekme, kısırlık gelir. Yumurtalıklarda gelişen kist kaynaklı olarak tüplerde tıkanıklık meydana gelebilir. Bu sebeple de döllenme oluşmaz.
Farklı sebepler kaynaklı olarak meydana gelen çikolata kisti özellikle adet döneminde şiddetli ağrıların yaşanmasına sebep olabilir. Bu ağrıların hangi şiddette yaşandığına bağlı olarak ilaç tedavisi planlanabilir.
Fakat ağrıların tamamen iyileştirilmesi adına bir doktordan yardım istemek oldukça önemlidir. Bu sayede uygun tedavi yöntemlerine başlanabilir. Duyulan şiddetli ağrıların geçmesi adına kistlerin cerrahi girişimlerle alınması ya da ilaç tedavisine başlanması gerekebilir.
Hastalığa sebepli olarak yaşanan yapışıklıkların düzeltilmesi ve yapışıklarının yol açtığı anatomik bozukluğun düzeltilmesi yaşanan ağrıların düzeltilmesi için olukça önem teşkil eder.
Mevcut kistin boyutuna göre çeşitli cerrahi girişimler de uygulanabilir. Hastalığın tedavi edilmemesi halinde dokularda yoğun oranda yapışma, tüplerde tıkanıklık ve işlevsel bozukluklar oluşabilir. Tüplerde meydana gelen tıkanıklar da kısırlığa sebep olabilir. Bu sebeple hastalık tedavi edilmez ise gebeliğin oluşması riske girebilir.
Ağrı sorunu olan hastalara da yalnızca ağrı kesici ilaçlar ile tedavi yapılması kalıcı bir çözüm değildir. Bir süre sonra ağrılar yeniden başlar. Bu sefer daha şiddetli olarak devam eder. Ağrıların şiddetinin nispeten de olsa hafifletilebilmesi adına ve kistin kontrol altında tutulabilmesi için hormonal ilaçlar uygulanabilir. Doğum kontrol hapları bu sebeple yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemidir.
Cerrahi tedavi meydana gelen çikolata kisti ağrılarının hafifletilmesi ya da düzeltilmesi adına en etkili olan yöntemlerden biri olmaktadır. Fakat çeşitli durumlarda cerrahi tedavi ardında da ağrılar sürer. Cerrahi girişimler ardından meydana gelen tüm yapışıklıklar düzeltilmelidir. Kistlerin temizlenmesi oldukça önem teşkil eder. Rahim arkasında meydana gelen kistler ve yapışıklar çeşitli durumlarda fark edilmeyebilir. Bu sebeple ameliyat ardından da ağrılar kesilmeyebilir.