Jinekolojik Muayene Nasıl Yapılır?

Evli, bekar üreme çağı içindeki her kadının yılda bir kez üreme organlarıyla ilgili kontrol yaptırması durumu jinekolojik muayene (vajinal muayene) olarak adlandırılır. Kadın hastalıklarının pek çoğu düzenli olarak jinekolojik muayeneye gidilmemesi sebebiyle ortaya çıktığından ya da ilerlediğinden dolayı bu muayenelere ekstra önem verilmesi gerekmektedir.

Çoğu zaman kadınların genital bölgelerindeki önemsemedikleri en küçük bir yara, kızarıklık, tahriş, vajinal akıntılar bile çok ciddi rahatsızlıkların, genital bölgedeki süregelen bir kaşıntı kanserin habercisi olabilmektedir. Bu bakımdan kadınlar nasıl ki burunları, gözleri, kollarıyla ilgili normal dışı bir durumda doktora başvuruyorlarsa, genital bölgedeki anormal durumlar da acilen doktora başvurmayı gerektirmektedir.

Ancak jinekolojik muayeneye pek çok kadın için genelde en son gidilen, başvurulan muayenedir. Oysa ki kadının endişe etmesini çekinmesini gerektirecek bir durum söz konusu değildir. Jinekolojik muayeneye gelen kadına öncelikle doktor bilgi verir ve ardından kadının hastalık ya da rahatsızlık öyküsü dinlenir. Sonrasında kadın belden aşağısındaki kıyafetleri çıkarır ve sırt üstü muayene masasına uzanır.

Jinekolojik muayene yatağının, masasının yanlarında ayakları koymak için destek alanları bulunmaktadır ve kadın ayaklarını buralara yerleştirir. Doktor öncelikle kadının karın bölgesinde ve dış genital organlarında her hangi bir operasyon izi ya da yara var mı diye bakar. Bunun ardında spekulum muayenesi ya da elle jinekolojik muayene yapılır. Bu muayeneler sırasında normal dışı bir durumun varlığı tespit edilirse ultrason çekilir.

Spekulumla jinekolojik muayene nasıl yapılır?

Jinekolojik muayenede doktor görüşmesinin ve kadının muayene masasına yerleşmesinin ardından plastik ya da metal olabilen spekulum isimli ışıklı araç vajinanın girişine yerleştirilir ve vajina içi, rahim ağzı bu şekilde gözlemlenir. Bu işlem sırasında kadın kendisini sıkmazsa rahat bir şekilde durursa her hangi bir ağrı, sızı hissetmeyecektir. Bu şekilde vajina içinde normal dışı bir akıntı ya da patoloji olup olmadığı, rahim ağzının yapısal durumu, orada yara ya da polip tarzı bir oluşumun varlığı tespit edilir. Ayrıca gerekiyorsa rahim ağzından örnek alınır ve smear testi yapılır, vajinada anormal bir akıntı gözlenmesi durumda da çubukla kültür alınır.

Elle jinekolojik muayene (bimanuel muayene) nasıl yapılır?

Elle muayene genellikle spekulum muayenesinden sonra yapılmaktadır. Doktor rahim, yumurtalıklar ve bunların çevresindeki patolojileri, miyom ya da kistleri elle kontrol edebilmek için elle muayene yapmaktadır. Elle jinekolojik muayenede doktor 2 parmağını vajinanın içine sokar ve diğer elini de karnın alt tarafına bastırır. Bu sayede doktor o bölgedeki organları ve olası patolojileri tespit eder.

Jinekolojik muayene sonrasında ultrason nasıl yapılır?

Geçmiş dönemlerde ultrason gerekiyorsa uygulanırken, günümüzde neredeyse tüm jinekolojik muayenelerde kesinlik olması için ultrason çekilmektedir. Ultrason muayenesi karından ya da vajinal yoldan olabilmektedir. Karından yapılan ultrasonda kadının muayene öncesinde yaklaşık 1-1,5 litre su içmesi istenir. Bu sayede organlar daha net görüntülenebilecektir. Vajinal ultrasonda ise kadının özellikle tüm idrarını yapmış olması, mesanesini boşaltmış olması gerekir.

Bakire hastalarda jinekolojik muayene nasıl yapılır?

Bakirelerin vajinasına spekulum yerleştirilmesi ya da doktorun parmaklarını sokması kesinlikle yanlış bir muayene şekli olacağı için uygulanmaz. Bu hastalarda doktor tek parmağını makatın içine yerleştirmekte, bu şekilde rahim, yumurtalık ve onların çevresindeki patolojileri değerlendirmektedir. Bununla birlikte bakire hastalarda vajinal ultrason yapılmazken, sadece karından ultrason uygulanabilmektedir.

Jinekolojik muayeneye ne zaman gidilir?

Kadın için acil olan bir durum yoksa adet kanaması bittikten sonra jinekolojik muayeneye gidilmesi önerilir. Zira kanama devam ederken rahim ağzı net bir şekilde görülemeyebilmekte ve smear testi de alınamamaktadır. Ancak acil vakalarda adet kanaması sürecinde de jinekolojik muayene yapılabilmektedir.

Jinekolojik muayenede hastanın kadınlık öyküsü önemlidir

Tüm hastalıkların teşhisinde, tedavisinde, muayenesinde olduğu gibi, jinekolojik muayenede de kadının yaşam ve hastalık, sağlık öyküsü önem taşımaktadır. Bu bağlamda jinekolojik muayeneye gelen kadının doğum yapıp yapmadığı, yaptıysa kaç tane olduğu, düşük, erken doğum, ölü doğum hikayeleri önemlidir. Ayrıca kadının yaşı, her hangi bir rahatsızlığının olup olmadığı, ailesinde kadın hastalıkları ya da genetik hastalıklardan muzdarip kadınların olup olmadığı öğrenilmeye çalışılır.

Jinekolojik açıdan önemli olan hususlardan diğerleri de kadının hiç kürtaj ve benzeri bir işlem geçirip geçirmediğidir. Kadının hem genel sağlığını hem de üreme fonksiyonlarını olumsuz etkileyen sigara, alkol, uyuşturucu madde gibi alışkanlıkları olup olmadığı, varsa sürekli kullanması gereken ilaçlar onların adları da kadının jinekolojik muayenesinin kapsamını ve değerlendirme kriterlerini etkileyecektir.