6 Maddede Over (Yumurtalık) Kanseri

1 ) Yumurtalık kanseri nedir?

Sağlıklı insanlarda yumurtalıklar vücudun gereksinimleri doğrultusunda üreyen hücrelerden meydana gelmektedir. Halbuki, gereksinim haricinde meydana gelen hücreler normal değildir ve bunlara “tümör” adı verilir. Tümörler, selim veya habis olabilirler. Örneğin 30 yaşından küçük olan kadınlarda rastlanan, içi sıvı dolu yumurtalık kistleri selimdir. Kendi kendine kaybolabileceği gibi, ihtiyaç halinde cerrahi müdahale sonucu da çıkartılabilir. Selim huylu tümörler çevresinde bulunan dokulara sıçramazlar. Ancak habis olarak ifade edilen tümörler, hem yumurtalıklara hem de çevre dokulara sıçrayabilmektedirler. Yumurtalık kanseri karnın içinde bağırsaklara, mideye, hatta kan veya lenfatik yol ile vücudun uzak bölgelerine bile yayılabilirler. Böyle yayılmaya sıçrama, yani “metastaz” ismi verilir.

2 ) Yumurtalık kanseri kaç çeşittir?

Yumurtalık kanserlerinin bir iki tane çeşidi bulunur. En sık karşılaşılan yumurtalık kanseri çeşidi, “epitelyal over kanseri” dir. Diğer çeşitlere ise, çok nadir bir şekilde rastlanır. Epitalyal over kanseri ile karşılaşılma ihtimali, 55 kadında 1 civarındadır.

3 ) Erken tanı konabilir mi?

Tanısı erken konduğu zaman, tedavisi mümkün olabilen bir kanserdir. Ancak erken dönemlerinde hastalık herhangi bir probleme sebep olmadığı için, tanı konduğu zaman hastalığın ilerlemiş olduğu görülür. Bu sebepten dolayı da, yumurtalık kanserlerinden ölüm oranlarının, bütün diğer üreme organı kanserlerinden daha fazla olduğunu ortaya çıkarmaktadır. Kadınlarda kanserden ölüm nedeni olan hastalıları listelediğimiz zaman, yumurtalık kanseri listede 4. sırayı almaktadır.

4 ) Yumurtalık kanserinin belirtileri nelerdir?

Az önce erken tanının zorluğundan bahsetmiştik. Kanser, şikayete yol açana dek, çok fazla yol kat etmiş olabilmektedir. Şişkinlik, gaz hissi, karnın alt yarısında rahatsızlık hissi, iştah azalması veya tokluk hissi gibi problemler olabilir. Hazımsızlık, bulantı, kilo kaybı dikkati çekebilir. Büyüyen tümör, komşu organlara baskı yaparak, sık idrar yapma ihtiyacına sebep olabilir. Daha nadir bir şekilde de, haznede kanama görülebilir. Karnın içerisinde sıvı birikmesi şişkinliğe, akciğer yaprakları arasında sıvı birikmesi ise, nefes darlığına sebep olur.

5 ) Tanı nasıl konur?

Doktor tarafından yapılan hastalık sorgulamasının ardından, hasta muayene edilir. Bu muayene, “kadın-doğum” uzmanı tarafından yapılır. Aynı zamanda “ultrasonografi” tahlili sayesinde, yumurtalıklar incelenir. Buna ilave olarak yumurtalık kanseri göstergesi olarak CA-125 isimli bir maddenin kanda olup olmadığına bakılır. Ancak bu madde aynı zamanda yumurtalığın selim hastalıklarında da yükselebilir.

Kanser saptaması, yalnız yumurtalıktan “biyopsi” ile alınan bir doku örneğin veya karında sıvısı olan hastalarda sıvı örneğinin “patalog” tarafından incelenmesi neticesinde konur. Karnın teşhis koymak amacı ile açılıp, şüphe duyulan bölgelerden biyopsi alınması için yapılan ameliyata “laparotomi” denir. Alınan örnek operasyon esnasında patalog tarafından incelenme altın alınır. Alınan bu parçada “kanser” tanısı olması halinde, ameliyata devam edilir. Gerçekleşen ameliyat esnasında, cerrahın kararına göre rahim, tüpler, yumurtalıklar, karın zarı alınır. Aynı zamanda diyaframdan, diğer organlardan, komşu lenf bezlerinden ve karın içi sıvıdan da örnekler alınarak “cerrahi evreleme” tamamlanır ve alınmış olan bütün örnekler, patalog tarafından incelenir. Hastalığın ne seviyede yayılmış olduğunun teşhis edilmesi, tedavisi ve takibi de aynı şekilde önem taşır.

6 ) Yumurtalık kanserinin evreleri nelerdir?

Hastaya Over kanseri teşhisi konması durumunda, kanserin yumurtalığınızdan dışarı sıçrayıp sıçramadığının belirlenmesi önemlidir. Doktorlar bu sıçrama durumunun derecesini, evrelere ayırarak yaparlar. Bu işlem, evreleme olarak ifade edilir. Over kanseri Evre 1’den (erken evre), Evre 4’e ( ileri evre) kadar olan 4 basamaklı bir evreleme ile sınıflanır. Over kanserinin tedavisi ve bu tedavide hedeflenen başarı oranı, bulunduğunuz evre ile alakalıdır. Evreleme işlemi, cerrahi bir şekilde karın boşluğu içinin incelenmesi ve overlerden ve çevre dokudan alınan örneklerin tümör bakımından incelenmesi ile gerçekleşir. Over kanserinin evreleri şu şekildedir:

• Evre 1: Kanser bir yada heriki overdedir ama over içinde sınırlıdır.
• Evre 1a: Kanser bir overinizdedir, ve over içinde sınırlıdır.
• Evre 1b: Kanser her iki overinizdedir, ancak hala overler içinde sınırlıdır.
• Evre 1c: Kanser bir yada iki overdedir, ama kanser over sınırı dışına da çıkmıştır, over üstündeki bir tümöral kist patlamıştır, yada karın içindeki sıvıda kanser hücreleri bulunmuştur.
• Evre 2: Kanser pelvis denilen ve leğen kemiklerince çevrilen bölgedeki diğer organlara sıçramıştır.
• Evre 2a: Kanser rahime, tüplere yada herikisine birden yayılmıştır.
• Evre 2b: Kanser mesane yada kalın bağırsağa yayılmıştır.
• Evre 2c: Kanser 2a ve 2b deki yayılımların herhangibirisini yapmıştır ayrıca da; kanser over sınırı dışına da çıkmıştır, over üstündeki bir tümöral kist patlamıştır, yada karın içindeki sıvıda kanser hücreleri bulunmuştur.
• Evre 3: Kanser karın içine yayılmıştır yada lenf bezlerini tutmuştur.
• Evre 3a: Kanser hücreleri karın içine yayılmıştır ama sadece çıplak gözle görülemeyecek ancak mikroskopta görülebilecek kadar küçük odaklar halindedir.
• Evre 3b: Kanser hücreleri karın içine yayılmıştır ama büyüklükleri 2 santimetreden küçüktür.
• Evre 3c: Kanser hücreleri karın içine yayılmıştır ve 2 santimetreden büyüktürler yada lenf bezlerinede sıçramıştır, yada bu iki şart birden mevcuttur.
• Evre 4: Kanser karaciğer, akciğer yada diğer uzak organlara da sıçramıştır.